Լեռներին մոտ․ Բարձրանում ենք միասին
Ուժ, ներդաշնակություն, էներգիա, հոգատարություն, ազատություն, սեր․․․
Օգոստոսի 13-ը մեր օրն է․․․
Որոշում
Հիանալի է, երբ ինչ-որ մեկը գլխումդ ծիլեր է դնում, գաղափարներ, երազանքներ…հետո դրանք սկսում են արագ աճել ու զբաղեցնել ողջ երևակայությունը…-Կմիանա՞ս մեզ, Արարատ լեռն ենք բարձրանալու գնում։ Աչքիս առաջ վախեր,հետո՝ հաղթանակներ: Հասկացա, վտանգավոր է, ժամանակատար, բայց ծիլերը միտքս միայն Արարատով սկսեցին ապրեցնել ու սնել։
Գիտեմ, մինչ օրս ինքս էլ զարմացած եմ, թե ինչպես հայտնվեցի Արարատ լեռան գագաթին։
Նման վերելքը ծրագրված չէր, անսպասելի էր, վախեցնող, բայց՝ գայթակղիչ։ Եթե մարդիկ նախապատրաստվում և տրամադրվում են մի քանի ամիս՝ ես թիմին միացա վերջին 10 օրվա ընթացքում։ Հավատում եմ, ազդակ էր, որին պետք չէր անտեսել։ Ու նման արագությամբ էլ միտք ծագեց, աջակից գտնել, որոշեցի դիմել ԱրարատԲանկին։ Մինիմալիստական ոճով մշակված բանկի նոր լոգոտիպը խորհրդանշում է Արարատ լեռը։ Բարձունք, որը պետք է միայն միասին հաղթահարել։ Մտածեցի Արարատի հետ, Արարատի վրա, ինչո՞ւ ոչ, գեղեցիկ է հնչում։ Շատ արագ կապ հաստատեցի և խնդրեցի հանդիպում, չմերժեցին։ Հյուր գնացի կտրված ձայնով (Արագածում գիշերելու հետևանքներն էին)։ Խնդրեցին կիսվեմ պատկերացումով, կտրված ձայնով ու հազի նոպաներով պատմեցի։ Եզակի դեպքերից էր, մենք գաղափարապես նույն ալիքի վրա էինք, ողջ ընթացքում լուռ լսեցին, վերջում զարմացած ու շատ ջերմ հարցրեցին․ -Կկարողանա՞ս բարձրանալ։ Վստահ ասացի -Իհարկե, չէ՞ որ մենակ չեմ․․․ Հիմա եմ հասկանում, պատասխանատվությանս չափը։ Ինձ «հավատացողների» թիվը մի կառույցի չափով ևս մեծացավ, եթե մինչ այդ կասկածներ ունեի, արդյոք կկարողանամ հաղթահարել, ապա այլևս կասկած չկար, ես իրավունք չունեմ «սայթաքելու»։
Նախապատրաստվել
Երկու գիշեր քնել Արագած լեռան 3200 մետր բարձրության վրա։ Ընկերներ, կյանքիս այս շրջանը շատ էր տարբերվում մյուսներից, միգուցե մի օր առանձին պատմությամբ կիսվեմ։ Կլիմայական նախավարժանքը իրական մղձավանջ էր, ճնշման տատանում, սրտխառնոց, ականջերում ծակող աղմուկ, գլխապտույտ։ Շատ կարևոր է ողջ ընթացքում կարողանալ վախերը սաստել։ Սարսափի մութ ստվերը սողոսկել էր սենյակ, ականջիս անհասկանալի լեզվով շշնջում էր, շատ արագ, առանց դադարների, խոնավ ու սառը ձեռքերով փորձում էր կպչել, ուշադիր աչքերիս մեջ էր նայում և եթե մի պահ աչքերս թարթեի, գիշատիչ կենդանու նման կճանկեր, բռի մեջ կառներ ու ողջ էներգիան կկլաներ։ Հենց թուլանաս, հավատացնում եմ, գիրկը կառնի, կարևոր է, ուղղեղը միշտ զգոն պահել։
Շատ կարևոր է կլիմայական նախավարժանքները, եթե հաղթահարես, ապա բարձրանալը մասամբ թեթև կլինի։ Արարատ լեռան վերելքի ժամանակ իրերը տեղափոխում են ձիերի միջոցով: Կախված եղանակային պայմաններից՝ հնարավոր է ևս մեկ օր գիշերել լեռան վրա, որի համար մասնակիցներից լրացուցիչ ծախս չի պահանջվում։ Արշավին մասնակցելու համար անհրաժեշտ են՝ լեռնային համազգեստ, լեռնային կոշիկներ, թերմո հագուստ, տաք փոխնորդ հագուստ, 2 ուսապարկ 60-70լ. և 20-30լ., անձրևապաշպան բաճկոն (дождевик), քնապարկ միչև -5-ից -10 C ջերմաստիճանի համար, քայլարշավային ձեռնափայտեր, ձեռնոցներ 2 տեսակի (տաքացնող ֆլիսե, և քամուց պաշտպանող), ձմեռային և ամառային գլխարկ, դեղատուփ, լեռնային արևային ակնոց, արևապաշտպան քսուք, գլխի լապտեր, թերմոս։
Անցա դժվարությունների միջով, ձախողվեցի ու սկսեցի նորից, նորից ու նորից, ոչ թե դառնությամբ, այլ սիրով, որովհետև առջևում մեծ, սեփական անձի բացահայտման նվաճումն էր։ Վա՞խ, իհարկե կար։ Բանականությունս սառն էր, մտքերս հստակ, ես վաղուց ընդունել եմ այն փաստը, որ ճանապարհները ինձ ուղղորդում են այնտեղ, որտեղ պետք է լինեմ։ Ինձ մնում է ազդակներին հետևել, դասեր քաղել, սեփական թուլություններով կազդուրվել ու չվախենալ։ 7 խենթ, 7 պատմություն, 7 մոտիվացիա։ Այս անգամ թիմային ճանապարհորդություն է, ու լավագույն թիմ ինձ չէր էլ կարող հանդիպել։ Վստահ եմ, լեռան վրա մեր ուժերը կձուլվեն, կմիավորվեն բոլոր հմտությունները ու նոր կյանքի փուլ, նոր ես, միանշանակ փոխակերպումը հետաքրիքր է լինելու․․․
Չէ՞ որ Բարձրանում ենք միասին։
Դեպի Արարատ
Օգոստոսի 10-ին առավոտյան 4-ին աչքերս բացեցի,
հասկացա, կյանքում յուրաքանչյուրս մեր Արարատն ունենք բարձրանալու, ես պատրաստ էի ճանապարհորդության։
Լեռները մեզ սովորեցրել են լուռ խոսել։ Ինչպես սովորական կյանքում, այնպես էլ լեռներում բոլոր ամենադժվար պահերը, տեղի են ունենում մտքում։ Սառնամանիք, քամի, բարձրություն՝ այս ամենը ընդամենը գործոններ են, սպորտի յուրահատկություն, որը միայն ֆոն է սեփական ես-ը ու ընկերներին ճանաչելու համար։ Ամեն ինչ «ծայրահեղ» փոխվում է, մոռացվում, բայց փորձն ու զգացմունքները մնում են ու մնում են բացահայտված մարդկային տեսակները։
Մենք առաջին անգամ Արարատը հակառակ կողմից տեսանք, ողջ ընթացքում մեզ հայացքով հետևում էր, իսկ մենք լուռ զննում, փորձում էինք հասկանալ մեր տեսած Արարատի ու այս Արարատի նմանություններն ու տարբերությունները։ Արարատ, ձյունաճերմակ, շլացուցիչ գագաթ՝ աներևակայելի կապույտի և մուգ կապույտի ֆոնին, մի՞թե դա մարդկային երազանքի խորհրդանիշ չէ, որի կանչը դարեր շարունակ անհանգստացնում է հոգիներին։
Շարժվելուց 10 ժամ հետո հյուրանոցում էինք, մանկանը բնորոշ առույգությամբ ու ոգևորվածությամբ։
Օր առաջին
Բայազետից լեռնային մեքենաներով բարձրանում ենք 2200 մետր դեպի Արարատ լեռը, որտեղից էլ սկսեցինք քայլարշավը: Ծանոթացանք Դավուդի՝ մեր քուրդ գիդի ու ապագայում մեզ շատ հարազատ բարեկամի հետ։ 400-ից ավել վերելք է գրանցել, համեստ է, լուռ, բանիմաց ու ազդեցիկ, արևից ու քամուց այրված դեմքով, ծիծաղկոտ աչքերով և բնության ծնունդ։ -Արարատը իմ լեռն է, այստեղ իմ կյանքն է, էներգիան ու թթվածինը,-կիսվում է նա։ Ցավոք շատ բան չեմ կարող պատմել նրա մասին, նախընտրեց լռել ու վայելել օդում սավառնող հանգստությունն ու ներդաշնակությունը։
Առաջին ճամբար 3200 մետր բարձրութուն
Մեզ դիմավորեցին սառը ու քաղցրահամ սեխով, վրան ուղեկցեցին, որտեղ ճաշը պատրաստ էր։ Ի դեպ, սնվելու մասին կարող ես չանհանգստանալ, յուրաքանչյուր խումբ ունի խոհարար, բեռը, թե ի՞նչ է պետք ուտել, դու ազատված ես։ Նախաճաշ, ճաշ, ընթրիք, ընթցաքում թեյի փոքր դադարներ։
Միայն լեռներում կարելի է գիտակցել, որ կյանքում մարդն իրեն պատանդ է զգում քաղաքային աղմուկի և աշխատանքային առօրյայի մեջ։ Մենք անընդհատ ձգտում ենք ազատության և փորձում ենք պարզել, արդյոք այն ընդհանրապես գոյություն ունի։
Կա ազատություն, և այն ապրում է լեռներում: Լեռներն այն վայրն են, որտեղ կարելի է «սավառնել ամպերի մեջ», անվերջ հիանալ դրանցով, ազատ շնչել ու թևեր ձեռքբերել։
Օր երկրորդ
Վերցրեցինք սննդի փաթեթները, ջուր, սալոր, հյութ, քաղցր թխուկներ և շոկոլադ։
Արահետով շարունակում ենք մի մարդու նման քայլել դեպի 4100 մետր բարձրություն։ Եթե մինչև 3200 մետրը փոշու միջով էինք քայլում, ապա այս անգամ ճանապարհը ավազոտ էր, մանր քարերի պատճառով էլ կարելի է սահել, պետք էր ողջ ընթացքը ուշադիր լինել։
Երկրորդ ճամբար
Կյանքը կտրուկ փոխվեց, այստեղ դու ես, քամուց տատանվող վրանները, բաց երկինքն ու կողքից վեր հառնված Սիսը։ Երբեմն մտածում եմ, որ միգուցե մեզնից շատերը սարեր են գնում հասկանալու, թե որքան թանկ է մոխրագույն առօրյան։ Մի բաժակ տաք թեյի համը զգալ մի քանի օր ծարավից հետո, քնել բազմաթիվ անքուն գիշերներից հետո, հանդիպել ընկերներին երկար մենությունից հետո, լռություն սարսափելի փոթորկի մեջ անցկացրած ժամերից հետո:
Հանուն նման պահերի, հանուն ինքներս մեզ փորձարկելու, ավելի լավ ճանաչելու, հնարավորի սահմանին հասնելու և այս սահմանից այն կողմ նայելու հնարավորության համար, այս ամենի համար արժե գնալ լեռներ։
Օր երրորդ։ Վերելք
Գիշեր, 2։00, 4100մետր բարձրությունից շարժվում ենք դեպի գագաթ։ Յոթ հոգի + մեկ ուղեկցորդ, քայլում էինք երազանքին ընդառաջ։ Լեռներ, հատկապես Արարատ լեռը բարձրանալը սեփական անձին մարտահրավեր նետելու լավագույն տարբերակներից է։
Եթե ունեք նպատակ, պետք է ճանապարհին եղած խոչընդոտները հաղթահարել։ Նրանք, ովքեր հաղթահարում են ճանապարհին ծագած դժվարությունները՝ նշանակում է չեն դավաճանում ոչ՛ իրենց, ոչ՛ էլ իրենց առջև դրված նպատակին։
Ուժեղներն ու թույլերը միավորվում են լեռներում, այստեղ սովորում եք օգնել միմյանց, բարձրանալ միասին։ 3․30 ժամ քայլելուց հետո գագաթին ենք։ Ես երջանի՞կ մարդ եմ։ Այո՛։ Երազանք ունեի, և այն իրականացավ, Արարատ բարձրանալը վերջին տաս օրերի ամենաներքին ցանկությունն էր:
Հուզմունք
5165 (5137) մետր բարձրություն։ Գագաթ։ Կանգնեցինք գագաթին, հաղթահարելով սառնամանիքն ու քամին։
Արարատի վերելքը կյանքի փուլերի է նման, եթե ցանկանում ես կյանքում հաջողության հասնել պետք է անցնել փոշոտ ու քարքարոտ ճանապարհով։ Ուզո՞ւմ ես ինքդ քեզ գերազանցել, պետք է պատրաստ լինել ոտքը նախատեսվածից բարձր քարի վրա դնել։ Ցուրտ է լինելու, իհարկե կցրտահարվես, բայց նպատակդ ներսից կջերմացնի, կկոփի, հետո ավելի վստահ ոտքդ կդնես սառույցին։
Դեռ մտածում ես Արարատ բարձրանալ թե՞, ոչ։
Լուսանկարների հեղինակ ՝ Մհեր Ուստյան
Արշավային ակումբ՝ Lost in Armenia
Leave a Reply